දෙවන ලෝක යුද්ධය ගැන ලියවී ඇති කෘති අතරින් ඈන් ෆ්‍රෑන්ක් ගේ දින පොතට හිමිවන්නේ සුවිශේෂී තැනකි. ඒ එය ලියු දැරිය වයස 15 ක් වීමත් හා එය ආක්‍රමණ කරුවන්ගෙන් බේරීම සදහා සැගවී සිටි යුගයේ ලියවූවක් නිසාය. වසර කීපයක් ඈන් ඇතුලු පවුලේ අයගේ ආරක්ෂාව වෙනුවෙන් තම දිවි පවා පරදුවට තබමින් කටයුතු කල ගැහැණියකගේ මතක සටහන් Anne Frank Remembered හී අන්තර්ගත වේ. ඇය විසින් ඈන් ෆ්‍රෑන්ක් හා පවුලේ අය නාසි අත් අඩංගුවට පත් වීමේන් පසුව මේ දිනපොත ආරක්ෂා කරගනිමින් එය ලෝකයට ඉදිර්පත් කිරීමට සමත් නොවන්නට එය ලෝකයට අහිමිවන්නට පවා ඉඩ තිබුණි.
අදද බොහෝ දෙනා යුද්ධය උත්කර්ශයට නංවමින් එහි මහා වීරත්වයක් දකින්නට උත්සහ කරනු ලබයි. එවන් යුගයක මෙවන් කෘතියක් හරහා බිහිසුනු යුද්ධයකදී පවා තම මනුශ්‍යත්වය පවත්වාගන්නේ කෙසේද යන්න බව මීප් ගීස් විසින් අපිට උගන්වා තිබේ. ඈන් ෆ්‍රෑන්ක් හා පවුලේ අය මෙන්ම තවත් පවුල් කීපයක් වෙනුවෙන් ආහාර මෙන්ම ඔවුන්ගේ අනෙකුත් අවශ්‍යතා හැකි උපරිමයෙන් ලබා දීමට ඇය කල මැදිහත් වීම හරහා අපට මත් වන්නේ 1983 ජූලී වර්ගාවාදී සංහාරය මොහොතේ පවා ඇතම් සිංහල මිනිසුන් දමිල මිනිසුන් ආරක්ෂා කල ගත් ආකාරය ගැන ලියවී ඇති සටහන්ය. දිනපතා ඇය සැගවී සිටි අය හමුවට යන අතර සැගවී සිටින මිනිසුන් පත් ව සිටින පීඩනය සමනය කිරීමට ඇය තම මනස සකස් කල ගත් ආකරය තම කෘතියේ මෙසේ දක්වා තිබේ.
” ඉදින් මෙසේ පොත් රාක්කය පසෙකට තල්ලු කල සෑමවිටම මට මුහුණෙහි මඳ සිනහවක් තවරාගෙන මගේ හද තුල වූ කටුක සිතුවිලි සඟවා ගැනීමට සිදු වූවේය. මා එවිට කලේ හොද හුස්මක් ගෙන යළි පොත් රාක්කය පෙර සේම තිබෙන සේ ඇද, ඇම්ස්ටර්ඩෑමයේ අන් කොතනකවත් තවදුරටත් නොදැනෙන සතුටක් සහ සන්සුන් බවක ලකුණු මුහුණේ ඇඳගැනීමයි. උඩුමහලේ සැඟව ඉන්නා මගේ මිතුරන් කිසි ලෙසකින් හෝ සිත කරදරයට පත් නොකළ යුතු වූවේය. එසේම ඔවුන් මා සිත තුල පැවති සංකාවන්හි කොටස්කරුවන් නොවිය යුතු වූවේය.”
( පිටුව 129/130)
මීප් ගීස් විසින් මනුශ්‍ය ස්වභාවය පිළිබද අපූරූ කියවීමක්ද පොත අවසාන භාගයේදි කරනු ලැබ තිබේ. යුද්ධය පැවති වකවානුවේ මිනිසුන් සිටියේ තම සියලු සමාජ කුලකයන් අත් හරිමින් නාසි ආක්‍රමණයට එරෙහිව හෝ ඊට පක්ෂවය. ඇය ජීවත් වූ නගරයේ බොහෝ දුරට මිනිසුන් හට යුද්ධය විසින් ජීවීතය ආරක්ෂා කර ගැනීම වෙනුවෙන් තම සියලු සමාජ කුලකයන්ගෙන් බැහැරව ජීවත්වන්නට සිදුවිය. නමුත් යුද්ධය අවසන් වීමත් සමගම නැවත මිනිසුන් තුල වූ බෙදීම් තුලට මිනිසුන් ගමන් කරනා අකාරය ඇය ඉතා හොදින් දක්වා තිබේ. මේ වැනිම අපුරූ කියවීමක් අශෝක හඳගම විසින් නිර්මාණය කල ” නැගෙනහිර වෙරළින් ඇසෙන” නාට්‍ය තුල විය. පලමුව සුනාමියෙන් එකාවන්ව ජීවීතය බේරාගන්නා මිනිසුන් කෙටි කලකින් අනාථ කදවුරකදී පවා තම බෙදීම් තුලට ගමන් කරනා අයුරු එම නිර්මාණය තුල හොදින් දක්වා තිබුණි.
” ජර්මානු ආක්‍රමණය පැවති සමයේ එහි සිටියේ දෙයාකාරයක ඕලන්ද ජනතාවක් පමණි. සහය පළකල ජනතාව සහ එරෙහි වූ ජනතාව. ඒ අනුව දේශපාලන, ආගමික සහ පංතිමය විභේදනයන් අමතක කර දැමිණ. අප වැනි ඕලන්දයන් කෙළින්ම අපේ ජර්මානු ආක්‍රමණිකයාට එරෙහි වීම නිසැක දෙයක් විණි.
මුදා ගැනීමෙන් පසුව එතෙක් පැවති සමගිය ඉක්මනින්ම අතුරුදන්ව ගියේ යළිත් වරක් ජනතාව අතර විවිධ බෙදීම් සහ කණ්ඩායම්වලට කැඩීයෑම් ආරම්භ වූවේය. සෑම දෙනාම සිය පැරණි පිළිවෙත් වලට අවතීර්ණ වූවෝ තම පංතිය, තම දේශපාලන කණ්ඩායමට අනුගත වූවෝය. මිනිසුන් වෙනස්ව සිටියේ මා සිතනවාට වඩා අඩු ප්‍රමාණයකිනි.” (පිටුව 287 / 288)
©️Kasun Fernando 15 | 11 | 2020
