About Elly | 2009 | IRAN

“A bitter ending is better than an endless bitterness.”

Asghar Farhadi ගේ වඩාත්ම ප්‍රසිද්ධ මෙන්ම ජ්‍යාත්‍යන්තර ආවධානයට යොමු උන The Seperation ( 2012 ) නිර්මාණයටත් පෙර තමා මේ About Elly නිර්මාණය වෙන්නේ. ඉතා සරල කතාවක් තුලින් මනුශ්‍ය ජීවීත වල ස්වභාවය මෙන්ම සංස්කෘතික සීමා මායිම් තුලින් මනුශ්‍ය ජිවීතවල නිදහසට සිදු කොට ඇති සීමාවන් ඉතා සියුම්ව ඉදිරිපත් කිරීමට Asghar Farhadi සමත් වී තිබෙනවා.

ඉරාන ඉහල මධ්‍යම පාන්තික විවාහක යුවල් තුනක් හා ඔවුන්ගේ දරුවන් සමග කැස්පියන් මුහුදු වෙරළ ආසන්නයේ නිවාඩුවක් ගත කීරීම සදහා වන චාරිකාවක් තමා චිත්‍රපටයට වස්තු බීජය වෙන්නේ. නමුත් මේ සදහා මේ යුවල් වලට පරිබාහිරව එකතු වන තවත් දෙදෙනෙකුද වනවා. Ahmed හා Elly යන ඔවුන් දෙදෙනා අතර ආදර සම්බන්ධයක් තුල මේ චිත්‍රපටය ගලා යාවී යැයි බැලු බැල්මට පෙනුනත් චිත්‍රපටය ආරම්භයේ සිටම Elly තුලින් යම් ගුප්ත බවක් නරඹන්නා තුලට ඇති කරන්නට නිර්මාණකරු සමත් වනවා. මුලු කතාවම එක් වරම වෙනස් වන සිදුවීම වන්නේ මොවුන්ගේ කුඩා දරුවකු මුහුදේ ගිලෙන්නට යාමත් සමගය. ඒ දර්ශනයට පෙර Elly සරුංගලයක් සමග මුහුදේ එහා මෙහා දුවමින් සිටින දර්ශනයක් අපිට ඉදිර්පත් කරන අතර එහි කිසිවිටෙකත් ඉදිරතලය හෝ පසුතලය අපිට දකින්නට ලැබෙන්නේ නෑ. දරුවා බේරාගන්නට සමත් වන නමුත් පසුව එක්වරම ඔවුන් දැනගනේ Elly ද නොමැති බවකි. ඇයට සිදුවුයේ කුමක්ද යන්න නිශ්චිතව පවසන්නට කිසිවෙකුටත් හැකියාවක් ලැබෙන්නේ නෑ. ඉතා විනෝදයෙන් ගත කල මේ පිරිසට එක්වරම සිදුවන්නේ උභතෝකෝටික ප්‍රශ්නයකට මුහුණ දීමටයි.

මොවුන් මුහුන දෙන ප්‍රධානතම අර්බුදය වන්නේ Elly පිලිබද කිසිදු නිශ්චිත තොරතුරක් මොවුන් සතුව නොමැතිකම හා ඇයව මේ ගමනට සම්බන්ධකරගත් Sepideh පවා ඇය පිලිබද තොරතුරු සගවන බවක් පෙනෙන්නට තිබීමය. ඇයගේ මරණය පිලිබද කම්පා වීමටත් වඩා ඔවුන් උත්සහ කරන්නේ මේ නිසා ඉදිරියට එන ප්‍රශ්න වලින් මිදෙන්නේ කෙසේද යන්න ගැන වද වීමටය. පසුව Sepideh විසින් Elly විවාහ ගිවිසගත් කාන්තාවක් බව පැවසීමත් සමග තත්වය තවත් සංකීරණ වන්නේ ඉරාන සමාජ සංස්කෘතික ප්‍රශ්න රැසකට ඔවුන්ට මුහුන දීමට සිදුවීමට නියමිත බව ඔවුන් දැනගනීමත් සමගය. ඉරාන නීතීය හෝ සම්ප්‍රදාය අනුව විවාහ ගිවිසගත් කාන්තාවක් තනිවම ගමනක් රැගෙන යාම ප්‍රශ්නයක් බව පෙනීයනව. එක් පසකින් එය නිදහස පිලිබද ගැටලුවක් වුවත් මෙම පිරිස වඩා බියවන්නේ ඉන් ඔවුන්ට මුහුණ දීමට සිදුවන ගැටලු නිසාය. ඒ සංකීර්ණ තත්වය නිසා මොවුන්ට බොරු කීමට සිදුවන තත්වය මෙන්ම කුඩා දරුවන්ද ඊට සම්බන්ධ කරගැනීමට සිදුවීම විටක හාස්‍යාත්මක බවත්ද පෙන්නුම් කරනවා. ඇත්තටම Elly ට සිදුවූයේ කුමක්ද යන්න ගැන කිසිවෙකුත් අවසානයේ වද වන්නේ නෑ.

ඒ තත්වය වඩා හොදින්ම නිරූපනය කරන්නේ එම චිත්‍රපටයේ අවසාන දර්ශනයයි. වැල්ලේ එරුණු මෝටර් රථය ඔවුන් සියලු දෙනා එක්ව ගොඩ ගන්නට දර්ශනයෙන් ඔවුන් විසින්ම ගොඩනගා කියූ බොරු තුලින් ඔවුන් ගොඩඒමට දරණ වෑයම නිරූපනය වනවා. මනුශ්‍ය ජීවීත වල සම්බන්ධතා වලට සම්ප්‍රදාය හා නීතී තුලින් ජීවීතවල නිදහස්භාවයට කල ඇති බලපෑම මුලු චිත්‍රපටය පුරාම සියුම්ව Asghar Farhadi විසින් ඉදිරිපත් කර තිබේ.

©️Kasun Fernando | 25.09.2021

සමේ වර්ණය නිසාම වරදකරුවන් වූ දරුවන් පස් දෙනෙකුගේ ශෝකාන්තයWhen They See Us | 2021 | US

සමේ වර්ණය නිසාම තමන් නොකල වරදකට අවුරුදු 14-16 අතර වයසේ පසුවූ නව යොවුන් වියේ තරුණයන් පස් දෙනෙකුට අත් වූ ඉරණම හා ඔවුන් පසුකාලීනව මුහුණ දෙන අභියෝගාත්මක ජීවීතය මෙන්ම නිව්‍ යෝර්ක් සුදු ජාතික බලවතුන්ගේ පීඩනය හමුවේ සුපිරි ඇමෙරිකානු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ අශ්ශීලත්වය ඉතා හොදින් විග්‍රහ කරන්නට Ava DuVernay ගේ ” When They See Us” තුලින් සමත් වී තිබේ.

1989 දිනයක රාත්‍රියේ නිව්‍ යෝර්ක් හී Central park වෙත තිස් දෙනෙකු ගෙන් සමන්විත කණ්ඩායමක් ඇතුල් වෙනව. ඔවුන්ගෙන් ඇතැමෙක් එහි එන මිනිස්සුන් හට ප්‍රචන්ඩකාරී ලෙස පීඩා කරන අතර එහිම එදින 28 වියැති සුදු ජාතික කාන්තාවක් අතවරයකට ලක් වෙනව. ඇතිවන ප්‍රචණ්ඩකාරී ක්‍රියා මර්දනය සදහා එන පොලීසීයට අත් අඩංගුවට පත් වන මේ පස් දෙනා වෙත සිදුවූ අතවරයේ වගකීම පැවරීමට එම පොලිස් කණ්ඩායම ක්‍රියා කරන අතර කිසිම විධිමත් සාක්ෂියකින් තොරව බලහත්කාරයෙන් ලබා ගන්නා පාපොච්චාරණ මෙන්ම අත්සන් කරගනු ලබන ලිපි හරහා මොවුන්ට විරුද්ධව නඩු පවරණ අතර කිසිම නිසි සාක්ෂියකින් තොරව මොවුන් පස් දෙනා හට එරෙහිව තීන්දුව ලැබෙන අතර වසර 6 -13 අතර සිරභාරයට සහ පරිවාසයට යොමු කරවනු ලබනවා. මෙහි එන සුවිශේෂී තත්වයක් වන්නේ මේ නඩුව සදහා යොමු වන මහජන අවධානයයි. එය තනිකරම මෙහෙයවනු ලබන්නේ Donlad Trump වැනි සුදු ජාතික බලවත් වර්ගවාදීන් විසිනි. ඔහු විසින් මේ කුඩා දරුවන් එල්ලුම් ගස් යැවිය යුතු බවට ප්‍රකාශ කරන අතර ඔහු විසින් $85,000 වැය කරමින් පිටු 4 පුරා පල කරන දැන්වීම් තුලින් මේ තීන්දුව කෙරෙහි බලපෑම් කරනු ලබනවා. ඔහු පල කරන දැන්වීමක title එක පහත පරිදිය.

“Bring Back The Death Penalty, Bring Back Our Police!”.

නමුත් වසර 2002 දී මොවුන්ගේ සිර දඩුවම් සම්පූර්ණයෙන්ම වාගේ අවසන් වන කාල සමයක දැනටමත් මේ සිදුවීමට පසු ආසන්න දිනයක සිදුවු ලිංගික අපචාරයක් සදහා වරදකරුවකු වූ පුද්ගලයකු මේ අපචාරය තමා විසින් කිසිවකුගේ සභාගිවීමකින් තොරව සිදුකල බවට පාපොච්චාරණයක් සිදු කරන අතර DNA පරීක්ෂණ තුලින්ද එය තහවුරු වනවා. ඉන් පසු පලමුව වරදකරුවන් වූ පස් දෙනා නිදොස් කොට නිදහස් කරනු ලබන අතර ඔවුන් හට අති විශාල වන්දි මුදලක්ද හිමි වෙනව.

කොටස් හතරකින් සමන්විත මේ කෙටි ටෙලි ච්‍රිතපටයේ අවසාන කොටස් දෙකේ වැඩි කොටසක් වෙන් වන්නේ මේ අසාධාරණ තීන්දුව නිසාවෙන් නැවත ගොඩනැගිය නොහැකි ලෙස ඔවුන්ගේ ජීවීත විනාශයට ගිය ආකාරයයි. එය ඇතම් විට බලා සිටීමට තරම් අපහසුතාවක්. තමන් කිසි විටෙකත් නොකල වරදක් වෙනුවෙන් අසාධාරණ ලෙස වරදකරුවන් වූ මොවුන් හට සමාජය තුලින්ද හිමිවන්නේ අසාධාරණයකි. ඔවුන්ගේ තීන්දුව තුල වූ අසාධාරණ කොන්දේසි නිසා ඔවුන්ට දඩුවමින් පසුව පවා ජීවීතය නැවත ඇරඹීමට ඉඩක් හිමිවන්නේ නෑ. පසුව නිදහස ලැබු තරුණයකු ඒ සම්බන්ධව මෙසේ ප්‍රකාශ කරනු ලබනවා.

“You can forgive but you won’t forget. You won’t forget what you lost.

“No money could bring that time back. No money could bring the life that was missing or the time that was taken away.”

2016 ජනාධිපතිවරණය සමයේ CNN සම්මුඛ සාකාච්ඡාවකදී මේ සම්බන්ධයෙන් Donald Trump ගෙන් කරනු ලබන ප්‍රශ්න කිරීමකදී ඔහු තම අසාධාරණ ක්‍රියාමාර්ග සම්බන්ධව පසුතැවීමකින් තොරව දැක්වූ අදහස් තුලින් පවා පෙනී යන්නේ ඔහු සහ ඔහුගේ ස්ථාවරයන්ට සහය දැක්වූවන් තුල වූ වර්ගවාදී ආකල්පයන් වසර ගණනකටත් පසු නොනැසී පැවතුන බවයි.

“They admitted they were guilty. The police doing the original investigation say they were guilty,”

“The fact that that case was settled with so much evidence against them is outrageous.”

රටවල් කොතරම් නිතී රීතී හරහා සහ ක්‍රියාමාර්ග තුලින් සියලු මනුශ්‍යයන් එක හා සමාන ලෙස නිර්වචනය කලත් පුද්ගල ස්වභාවයන් හා ගති ලක්ශන මෙන්ම දේශපාලන මාධ්‍ය භාවිතයන් හරහා එය යථාර්ථයක් බවට පත් කිරීම අපහසු බවය. Martin Luther King ගේ සිහිනයක් බදුවූ කලු ජාතිකයකු ලෙස Barack Obama 44 වන ජානාධිපති ලෙස ඇමෙරිකාවේ දිවුරුම් දුන්නද ඇමෙරිකාව තුල සිදුවන වර්ගාවාදී පීඩනයන්ගේ අඩුවක් සිදුවූයේ නැති අතර ඉන් වසර අටකටත් පසුව දැඩි මතධාරී සුදු ජාතිවාදියෙකු ලෙස සැලකෙන Donald Trump ජනාධිපති ලෙස පත්වන්නේද ඒ නිසාය.

මහද්වීපයක් නොවුනත් ලංකාව තුලත් අපි අදටත් අත්දකිමින් සිටින්නේ ජාතිවාදී මතවාදය බලය ලබා ගැනීමට ඇති පහසුම මාර්ගය වී ඇති බවය. කිසිම දේශපාලන ශික්ෂණයක් නැති පිටස්තරයකු පවා ජනාධිපති පුටුවට පහසුවෙන්ම ගොඩවන්නට මාර්ගය සකසාගත්තේ ජාතිවාදයට පිංසිදුවන්නටය.

©️~ Kasun Fernando

04 | 09 | 2021

පුස්තකාල පූසා සහ තවත් කතා | කෙටි කතා | ප්‍රින්ස් සේනාධීර | 2020

මේ කෙටි කතා සංග්‍රහය පහසුවෙන් කියවා ගත හැකි එහෙත් සෑම කෙටි කතාවකින් පසුව ඊළග කතාවට යන්නට පෙර අපි කියවූ කතාව තුලින් අපේ මනසට යම් කම්පනයක් ඇති කරවන්නට සෑම කෙටි කතාවක් වාගේම සමත් වී තිබේ.

මේ කෙටි කතා අතරින් වඩාත්ම මා සිත් ගත් කතාව වූයේ තොප්පි වෙළෙන්දාගේ කතාවය. එය තේමා කොට ගන්නේම අප හොදින්ම දන්නා තොප්පි වෙළෙන්දාගේ කතාවමය. ඒ හරහා ඔහු අපූරූ කතාවක් ගොඩනංවනවා. මාධ්‍ය කර්මාන්තයේ වර්තමාන ජඩ ස්වභාවය මැනවින් ගෙන හැර පාමින් සමාජය වෙත සිය මාධ්‍ය භාවිතාව ඔස්සේ සිදු කරමින් පවතින ව්‍යාජ ආරක්ෂක භූමිකාව කතාව තුල නිරුවත් කරනු ලබනවා. වර්තමානයේ අප රට තුල මාධ්‍ය හිමිකාරත්වය සිදු කරමින් සිටින අසික්කිත මාධ්‍ය භාවිතය මේ කතාව කියවන විට සිහයට නැගීම වැලැක්විය නොහැකි තරම්. මේ මොහොත වන විට කෝවිඩ් වංසගතය පවා තම මූල්‍ය අරමුණු වෙනුවෙන් ඇතැම් විට සියලු සදාචාරයන් කුනු කූඩයට යවමින් මාධ්‍ය කටයුතු කරන ආකාරය අපිට අත්දකින්නට පුලුවන්.

“ප්‍රවෘත්ති යනු සත්‍යයම කරුණු නොවිය හැක. නමුත් ඒ කරුණු සත්‍ය සේ ඇඟවෙන පරිදි නිර්මාණය කර ගැනීම ප්‍රවෘත්ති වෙළදාමේ කාර්‍යකි.”

⁃ තොප්පි වෙළෙන්දා

කොරෝනා කාලේ කතාවක් තුලින්ද ඔහු කියන්නට උත්සහ කරන්නේ අපි හොඳින්ම දන්නා කොරෝනා වසංගතය හේතුවෙන් වඩාත්ම අර්බුදයට ගිය දෛනික ආදායම උපයා ගත් මිනිසුන්ගේ කතාවය. ඒ මිනිසුන් අදටත් සංචරණ සීමා පැනවීම හෝ ඇදිරි නීතීය ගැන බියකට පත් වනවා මිස වසංගතයට බිය නැත. ඔවුන් වඩාත්ම අර්බුදයට යන්නේ එදිනෙදා ආදායම් මාර්ග අහිමි වීමෙනි. මේ කතාවේ කෝවිඩ් ගැන ඔහුට පහදා දෙන ස්ථානාධිපතිවරයාට නම් මාසික වැටුප බැංකු ගත කොට තිබේ. දෙදෙනාටම කරන්නට දෙයක් නැත. නමුත් එක් පුදගලයෙකුට ඉන් අදායම අහිමි වී තිබේ. ඉන් මොහොතකට හෝ ගැලවීම සඳහා ඔහු කරන්නට යන්නේ තරමක් අවදානම් කාර්‍යක් වුවත් එය බඩගින්නේ සිටිනවාට වඩා ඔහුගේ පැත්තෙන් ප්‍රායෝගික විය හැකිය.

” අපි මැරෙන්නේ වසංගතයෙන් නෙවෙයි. බඩගින්නෙන් “

⁃ කොරෝනා කාලේ

මෙහි එන අනෙක් කෙටි කතා තුලද එදිනෙදා අපි හොදින් අහනා දකිනා අපේම කතා විය හැකිය. නමුත් ඒ සියලු කතා අවසානයේ කියවන්නාට ඒ අපේම කතා තුල ගැබ් වී තිබෙන දේශපාලනික හා සාමාජීය යටි පෙලක් කතාව කියවාගැනීමට අපහසුවක් නොවන ලෙස ඇතුලත් කරන්නට කතුවරයා සිය ප්‍රථම කෙටි කතාව තුලින්ද සමත් වී තිබේ.

©️ Kasun Fernando | 11.05.2021

ඉතිහාසය අලුත් වටයකින් නැවත හමුවීම | නිම්නාගේ ඉතිහාසය | කෞශල්‍ය කුමාරසිංහ | 2019

“මේ රහස් කවුළුවෙන් එබෙන්න “කියවීමේන් ලද වෙනස්ම ආකරයේ අත්දැකීමත් එක්ක “නිම්නා ගේ ඉතිහාසය” අනිවාර්යයෙන්ම කියවන්නට බල කලත් , ඉතිහාසය පදනම් වූ කතාවක් කී පමණින් නවකතා කියවීමට එපා වන තරමට ඉතිහාසය මෑත යුගයේ නවකතාකරුවන් විසින් අපහරණයට ලක් කොට තිබෙන තත්වයක් යටතේ මේ නවකතාව කවර නම් කතාවක් ඔහු ඉදිරිපත් කරන්නේද යන්න තිබුනේ කිතුහලයක්. නමුත් ඔහු මේ තුලින් ඉතිහාසය සූක්ෂම ලෙස වර්තමානය සමග ගැට ගැසී ඇති ආකාරය අපට ගෙන හැර පෑමට සමත් වී තියෙනවා යැයි කීම අතිශෝක්තියක් නම් නොවේ.

මෙම නවකතාව ආරමභ වන්නේම නිම්නාගේ ෆේස්බුක් ගිනුම අතුරුදහන් වීමේනි. එනම් ඇගේ virtual identify එක නැති වීමේනී. හැදින්වීමේදී මෙම නවකතාව තුල මතුවන චරිත කීපයක් ඔහු අපට හදුන්වා දේ. ඔවුන් හැමටම වගේ නිශ්චිත වූ අනන්‍යතාවයක් ද හඳුනා ගත හැකි වුවත් නවකතාව අවසානයට යන තෙක්ම අපිට නිම්නාට අනන්‍යතාවක් දීමට හැකියාවක් ලැබෙන්නෙ නෑ. කිසිම අවස්ථාවක ඇය සම්බන්ධව හඳුනාගත හැකි පුද්ගලමානයක් දකින්නට ලැබෙන්නේ නෑ. ඇය උපදින්නේම 1989 නොවැම්බර් මාසයේ බර්ලින් තාප්පය බිඳ වැටෙන දිනයේ. ඉන් පසු නවකතාව පුරාම වසර විසි පහක් තෙක්ම හමු වන සුවිශේශී දිනයන් වලදී ඇය ඊට ප්‍රතිචාර දක්වන ආකරය අපිට දකින්නට පුලුවන් උවත් ඇය ඒ කිසිවක් සම්බන්ධව විශ්මයට පත් වීමක් හෝ දුකට පත් වීමක් අපි දකින්නේ නෑ. ඇයට විවිධ වූ චරිත ඇසුරු කරන්නට ලැබුනත් ඇය ඒ කිසිවකට ඇලෙන්නේද නෑ. මින් කෞශල්‍ය කියන්නට උත්සහ කරන්නේ කුමක්ද ?.බර්ලින් තාප්පය බිද වැටීමත් සමග ඇති වූ සාමජීය වෙනස තුල තාරුණ්‍යයේ වර්තමාන ප්‍රකාශනයද ?. එසේත් නැතිනම් ඒ තාරුණ්‍ය තුල තව දුරටත් ඇත්තේ vitual identify එකක් පමණක් කියාද ?. විශේශයෙන්ම ඇගේ 25 උපන්දිනය දාම මේ කතාව අවසන් වනවා. එදිනම ඇගේ ෆේස්බුක් ගිනුමද අතුරුදහන් වනවා එනම් ඉන් පසු නිම්නා කෙනෙක් පවතිනේ නැද්ද ? .අනෙක් පසකින් වාමාංශික පුද්ගලයන් කීප දෙනෙකු හරහා මේ බර්ලින් තාප්පය බිඳ වැටීම ගැන ඔවුන් එලියට ප්‍රකාශ නොකරන ඔවුන්ගේ සිත් තුල දක්වන වෙනස් ප්‍රතිචාරයක් අපිට දකින්නට පුලුවන්. විශේෂයෙන් වාමාංශික බොහෝ දෙනා එය විය නොවිය යුත්තක් ලෙස ප්‍රාකාශ කලත් ඔවුන්ගේ ඇතුලාන්තය පවා ඒ නිදහස අත් දකින්නට ඇති ආශාව අමර ගේ අවසාන මොහොත මෙන්ම අරවින්ද එ ගැන කරන ප්‍රකාශ එක්ක අපිට තේරුම් ගන්න පුලුවන්.

“මං හිතන්නේ සමානාත්මතාවයට වඩා මිනිස්සු ආස නිදහසට නිමී”

( පිටුව 659 )

අනෙක් අතට ඉතිහාසය හරහා මිනිසුන්ගේ ලිංගික ජීවීතය වෙනස් වූ ආකාරය හා මිනිස්සු ඊට දක්වන ප්‍රතිචාරය මේ නවකතාව ඇතුලේ අපිට දකින්නට පුලුවන් තවත් සුවිශේෂීම ලක්ශනයක්. චාලට්ගේ අම්මලා විදි නිදහස අත්දකින්නට චාලට්ලා බැරි උනා සේම නිම්නා හා විශ්මි ලාගේ පරම්පරාව වෙත එන විට ඊට විකල්පව ගොඩනැගෙන මිනිස් ලිංගික ජීවීතය ඔහු හොදින් විදාරණය කරන්නට සමත් වෙනවා. එනම් මිනිස්සු එලියට පෙන්වමින් රකින්නට උත්සහ කරන වික්ටෝරියානු සදාචාරය හා ඇත්තටම ඔවුන් ගෙවමින් ඉන්නා ජීවීතය තුල ඇති වෙනස ඔහු හොඳින් නවකතාව පුරාම කියවන්නාට මුණ ගස්වන්නට සමත් වෙනවා. ඒ තුලින් ඔහු කියවන්න්නාට අවශ්‍ය නම් තමන්ගේ ප්‍රතිබිම්බය දකින්නට ඉඩ සලසා දෙනව. විශේෂයෙන් ලිංගික ඉරිසියාව ඉදිරියේ එකිනෙක පුද්ගලයන් දක්වන වෙනස් ප්‍රතිචාරයන් විශ්මය දනවන සුලුය. මීට සියවස් භාගයකට පෙර චාලට් ගේ පියා ගේ සහෝදරයා දක්වන ප්‍රතිචාරයට හාත්පසින් වෙනස් ප්‍රතිචාරයක් දර්ශනවාදියකු වෙන අරවින්ද විසින් දක්වනු ලබන අතර ඉහල පාන්තික දුලිප් සහ වන්දනා ඊට ප්‍රතිචාර දක්වන්නේ හාත්පසින්ම වෙනස් ස්වරූපයකටය. ඒසේ වීමට බලපාන්නේ සමාජ තත්වයද ? එසේත් නැතිනම් එය ස්වභාවයෙන්ම පුද්ගලබද්ධද ? එසේත් නැතිනම් එය සමාජ සංකල්පයන්ට බද්ධද යන්න කියවන්නාට තමුන් අභිමුඛව අවශ්‍ය නම් තෝරා බේරා ගත හැකිය.

” මං දන් නෑ. ගෑනියෙක්ගේ ඇඟ කියන්නේ පිරිමියෙකුට තේරුම් ගන්න බැරි දෙයක්. ඒ ඇඟ ඒ ගොල්ලන්ට සතුටු කරන්නේ කොහොමද කියන එක තේරුම් ගන්න බැරුව ඉතිහාසෙ පුරාම පිරිමි වද වෙලා තියෙනවා. හැම සංස්කෘතියක්ම ගෑනුන්ව පාලනය කරන්න නීතී දාල තියෙන්නේ ඒකයි. මොන සෙල්ලං දාලා කරත් පිරිමි දන්නව හැම රමණකටම පස්සේ ගෑනු සම්පූර්ණයෙන්ම තෘප්තිමත් නෑ කියලා. ඒකයි අවසර කල් රහස් තැන ගැහැනු කවුරුද වරද නොබැඳෙන කියල දිගින් දිගටම ඉතිහාසෙ පුරාම පිරිමි කියන්නේ. “

පිටුව 458

අනෙක් අතට ඉතිහාසය මුලුල්ලේම ජාතී ආගම්වාදය මනුශ්‍ය ජීවීතය වෙත චක්‍රයක් සේ වරින් වර මුණ ගැසෙන ආකාරය ඉතා සියුම් ලෙස මේ කතාව තුල අපිට කියවාගන්නට ඉඩ ලබා දී තිබේ. අනගාරික ධර්මපාල ගේ නව සිංහල බුද්ධාගම විසින් වසර සියයකට පසු ගොඩනංවා ඇති සිංහලබෞද්ධ මනුශ්‍යයා කෙබදුද යන්න අපට කියවා ගත හැකිවන්නේ පණ්ඩුක ගෙන්ද ?. එසේත් නැති නම් කලින් ආගමික පසුබිමත් සමග දුරස්තභාවයකින් කටයුතු කල රමණිගේ වෙනස් වීම තුලින්ද ?. නව සිංහලබෞද්ධ ආගමික උන්මාදය අවසානයේ ගමන් කරමින් තිබෙන්නේ කොතනටද යන්න අපිට අදටත් ඇත්තේ ගැටලුකාරී තත්වයක්. මෙ නවකතාව අවසන් වන කාලච්ඡේදය වන විට රට තුල මතුවන මුස්ලිම් විරෝධී රැල්ල සහ අලුත්ගම ප්‍රහාරය අතර ඇති සම්බන්ධය මෙන්ම එය ඉදිරියට ගමන් කරමින් තිබෙන්නේ කොතනටද යන්න අප තේරුම් ගත යුතු යථාර්ථයයි. ආගමික වාර්ගික ගැටුම් පිටුපස සෑම විටම පැවතුනේ ඉන් යම් කිසි වාසියක් ලබා ගන්නට තැත් කරන දේශපාලන හස්තයකි. ඒ පිලිබද මේ නවකතාව තුල ඇති සියුම් කියවීම ඉතාම දේශපාලනිකය.

“මං හිතන්නේ ඌ තාම දන්නෙ නෑ ඌ කොහොමද වාසිය ගන්නේ කියල. සමහර වෙලාවට දේශපාලකයෝ අවුල් හදන්නෙ අවුලෙන් ගන්න වාසිය හරියටම දැනගෙන නෙමේ. අවුලක් හැම තිස්සෙම අලුත් දේශපාලන වියහැකියාවන් ගොඩක් නිර්මාණය කරන හින්ද. ඒ හින්ද ඌ වාසිය ගැන හිතන්නෙ අවුල හැදුවට පස්සෙ.”

( 299 පිටුව )

©️ Kasun Fernando | 06.05.2021

යටත් වැසියන් ලෙස ජීවීතය බේරාගැනීම වෙනුවට මනුශ්‍යයකු ලෙස ජීවත් වීම වෙනුවෙන් අරගලය තෝරා ගත් ගමක්| KARANAN | 2021 | INDIA

මාරි සෙල්වරාජ් ගේ පලමු චිත්‍රපටය වුන Parerum Perumal තුලින්ම ඔහුගේ සිනමා ගමන ගැන විචාරකයන්ගේ ගේ අවධානයට යොමු උනා. ඔහුගේ දෙවන චිත්‍රපටය සදහා දකුණු ඉන්දීය සුපිරි චරිතාංග නලුවා වන ධනුශ් සම්බන්ධ වන්නේද ඒ නිසාමයි. තේමාව ලෙස ගත් කල ඔහුගේ පලමු සිනමා පටයේ තේමාවම මේ සදහාත් ඔහු යොදාගෙන තිබෙනවා. ඔහුගේ Parierum Perumal සේම ඔහු Karanan සඳහා යොදා ගන්නේද ඉතා වෙනස්ම දර්ශන තලයක් හා සංස්කෘතිකව බොහෝ සෙයින් වෙනස් ප්‍රාජාවක්.

සත්‍ය සිදුවීමක් ආශ්‍රිතව නිර්මාණය කර ඇති මේ චිත්‍රපටය තුලින් පොඩියන්කුලම් නම් ගමක පරම්පරා ගණනක් අවමන් සහගතව දිවිගෙවූ මනුශ්‍ය ප්‍රාජාවක් වටා ගොඩ නගා තිබෙනවා. ඔවුන්ට අඩුම තරමේ නගරයට යෑමට බස් රථයක් වත් නවත්වන්නේ නෑ. අසල ඉහල කුලයකට අයත් යැයි සිතන ගම්වාසීන්ගෙන් හා නීතීය ක්‍රියාත්මක කරන පොලිස් නිළධාරින්ගෙනුත් ඔවුන්ට සෑම විටම සිදුවන්නේ අසාධාරණයට ලක් වීමටයි. මේ පීඩාවට එරෙහිව නැගී සිටීම යෝජනා කරන තරුණයෙක් වීර චරිතය කොට ගෙන මේ චිත්‍රපටය නිර්මාණය කර තිබෙනවා.

කුල අර්බුදය ඉන්දියාව පුරාම පැතිරී තිබෙන සාමාජීය ප්‍රශ්නයක්. මේ ප්‍රශ්න පිලිබදව කලාව තුලින් කොතරම් සංවාදයකට බඳුන් කලද සමාජ තලයේදී ඒ ප්‍රශ්න අළු යට ගිනි පුපුරු සේ නැගී ඒම වලක්වා ගැනීමට අද වන තෙක් සමත් වී නැහැ. මේ තත්වය අඩු වැඩි වශයෙන් ලංකාව තුලද අපට දකින්නට පුළුවන්. විශේෂයෙන් මේ තත්වය දමිළ ප්‍රජාව තුල මෙන්ම කුල භේදය සහමුලින්ම ප්‍රතික්ෂේප කල බුදුන්ගේ පරම අයිතිකරුවන් බවට පත් වූ සංඝ සමාජය තුලද දකින්නට පුලුවන්. මේ චිත්‍රපටයේ එක් දර්ශනයක් තුල මේ පීඩනයට ලක් වන ගම්වාසීන් විසින් විනාශ කරන පොලිස් ස්ථානය තුල වන B.A අම්බඩේකර් ගේ සේයා රුවක් කැමරාවට යොමු කරනවා. එය මේ චිත්‍රපටයේ ප්‍රබල සංකේතයක්. ඉන්දිය ව්‍යවස්ථාව නිර්මාණය කිරීමේ පුරෝගාමී චරිතයක් වන ඔහු සමාජයෙන් කොන් කොට තිබූ දිලිත් කුලයට අයත් ප්‍රාජාවට සාමාන්‍ය ජන ජීවීතයක් ලබා දීමෙහිලා පුරෝගාමියෙක්. ඔහු විසින් නිර්මාණය කල කිසිම මිනිසෙකුට කුලය ආගම ජාතිය නිසා වෙනස් කිරීමකට ලක් නොකල යුතු ව්‍යවස්ථාව ආරක්ෂා කිරීමට බැදි පවතින පොලිස් ස්ථානය තුල මේ දර්ශනයට සුලු මොහොතකට පෙර වූ දර්ශනය තුල වූ අසාධාරණයත් මේ දර්ශනයත් අතර ඇත්තේ සුලු පටු කියවීමක් නොවේ.

දනුශ් ගේ රංගනයට අමතරව මේ චිත්‍රපටය තුල සංගීතය තුලින් ඉදිරිපත් කරන භාව ප්‍රාකාශනය මේ සිනමා පටය නර්ඹන්නාට ඇති කරන කම්පනය අති ප්‍රබලයි. එය සිනමා නිර්මාණයේ සෑම දර්ශනයක් තුලම ඇති ප්‍රකාශනය නරඹන්නාට අති ප්‍රබල ලෙස ඉදිරිපත් කිරීමට සමත් වී තිබෙනවා. මේ සදහා සංගීතය නිර්මාණය කරන්නේද Parirum Perumal මෙන්ම සංගීතය තුලින් විශිෂ්ඨ නිර්මාණයක් වූ Vada Chennai හීද සංගීත නිර්මාණ කරුවා වන Santhosh Narayan විසිනි. නූතන දමිල සිනමාව හුදු වීර කතාවකින් ඔබ්බට සමාජය තුල මනුශ්‍ය ජීවිතයට බලපෑම් කරන සාමජීය අර්බුදයන් ඔස්සේ සිනමාව ප්‍රකාශ කිරීමේ රැල්ලේ තවත් සුවිශේෂී නිර්මාණයක් ලෙස මෙය හදුන්වා දිය හැකිය.

©️Kasun Fernando | 14.04.2021 |

අහිමි නිදහස සොයා ගිය අර්ජි | Funny Boy | 2020

1974 -83 කාල වකවානුව යනු අද දමිළ පුරවැසියන් යනු අප බහුතර සමාජයේ හතුරකු බවට පත් කල තිබූ යුගයකි. උතුරේ නැගගෙන එමින් පැවති දෙමල විමුක්තිකාමී ව්‍යාපාරය මෙන්ම දකුණේ සමාජය ඊට දැක්වු අන්ත ජාතීවදී ක්‍රියාමාර්ග වල කූටප්‍රාප්තිය ලෙස පුපුරා ගියේ 1983 කලු ජූලීයයි. මෙකී කාලපරාසය තේමා කරගනිමින් නිර්මාණය කරන ලද Funny Boy චිත්‍රපටය තුල මුඛ්‍ය චරිතය වන අර්ජි මේ යුගය හා සමකාලීන සමාජ වටපිටාව ගැන ඔහුගේම අත්දැකීම් අරභයා කරනු ලබන විග්‍රහයක් ලෙස මේ සිනමා පටය හැදින්විය හැකිය. ශ්‍රිලාංකික ජාතික ශ්‍යාම් සෙල්වදොරෙයි විසින් ලියනු ලැබූ ප්‍රකට නවකතාව තේමා කරගනිමින් දීපා මේතා විසින් මෙම් චිත්‍රපටය අධ්‍යක්ෂණය කරනු ලැබ තිබේ.

මේ චිත්‍රපටය කොටස් දෙකකට බෙදා ඉදිර්පත් කොට තිබේ. පලමු අර්ධයේදී අර්ජි ගේ කුඩා අවධියේ දී ඔහු විසින් මුහුණ දෙනු ලබන ලිංගික අනන්‍යතාව පිළිබඳ අර්බුදය සහ සමාජය ඊට දක්වන ප්‍රතිචාරයත් දෙවන අර්ධයේදී සුළු ජාතිකයකු වීම නිසා ඉහල පංතියේ දමිළ පවුලකටවත් ඒ වාර්ගික සංහාරයේ ගොදුරක් වීමේන් වලකින්නට ඉඩක් නැති බවය.අවසානයේ ඔහු ඔහුගේ ලිංගික අනන්‍යතාව නිසා මෙන්ම ජාතිකත්වය නිසාද වැටෙනුයේ සුළුතර ජන කොටසක් වෙතය. ලාංකීය සමාජයේ ලිංගික අනන්‍යතාව යනු තමන්ගේ අනන්‍යතාව පිලිබද ප්‍රශ්නයක් නොව අනෙකාගේ ප්‍රශ්නයකි. නමුත් මේ චිත්‍රපටය තුල ඔහුට හමු වන චරිත ඔස්සේ ඒ යුගයේ පවා ස්වාධීන පුද්ගලික ලිංගික අනන්‍යතාව පිලිගන්නා මිනිසුන්ද අඩු වැඩි වශයෙන් සිටි බවය. විශේෂයෙන් අර්ජිගේ මව ඒ පිළිබඳ සිය පියා තරමට කලබල වන්නේ නැත. සාමාන්‍යයෙන් ලාංකීය සමාජයේ බොහෝ මව්වරුන් ඒ පිලිබද දක්වන ප්‍රතිචාරයට විරුද්ධ ප්‍රතිචාරයක් අර්ජිගේ මව විසින් දක්න බවක් අපිට සිනමා පටයේ දකින්නට ලැබේ.

දෙවන අර්ධය ආරම්භ වන්නේ එක් වරම නව යොවුන් වියට පත් වන අර්ජිගෙනි. මේ වකවානුව කලු ජූලීයට ඉතාම ආසන්නතම කාල වකවානුවක් බව චිත්‍රපටයේ එන කතා පුවත ඔස්සේ වටහා ගත හැකිය. එක් පසකින් අර්ජි තම තම ලිංගික අනන්‍යතාව නිසා මෙන්ම වාර්ගික අනන්‍යතාව නිසාද ගොදුරක් බවට පත් වේ. අසල්වැසි කාරුණික මිනිසුන් නිසාවෙන් අහම්බෙන් මෙන් ජීවීතය බේරාගැනීමට අර්ජි සහ ඔහුගේ පවුලේ සියලු දෙනා සමත් වේ. එහෙත් ඇතැම් අසල්වාසීන් ඒ මොහෝතේ කලේ පලා යන තම දෙමළ අසල්වාසීයාගේ ගෙවල් සුද්ධ කිරීමය. එක් පසකින් වාර්ගික සංහාරයක් සේම මේ ප්‍රහාරය ඔවුන් සතු දේපල ව්‍යාපාරික අවස්ථාවන් අත් පත් කරගැනීම වෙනුවෙන් දියත් වූවකි. අවසානයේ අර්ජි සහ ඔහුගේ පවුලේ අය කැනඩාව වෙත සංක්‍රමණය වේ. එය ඔවුන් අයත් පන්තියට පමණක් හිමි වූ වර්ප්‍රසාදයකි. දමිළ ජනවර්ගයට අයත් මිලියනකට අධික ජනතාවක් විවිධ රටවල් කරා සංක්‍රමණය වීම් තෝරාගන්නා ලදි. තවත් පිරිසක් තීරණය කලේ මේ නිසා දමිළ විමුක්තිකාමී ව්‍යාපාරය සමග එක් වීමය. මෙම චිත්‍රපටයේම අර්ජිගේ පියාගේ ව්‍යාපාරයේ සේවය කල දෙමළ තරුණයාට තෝරා ගත හැකි එකම විකල්පය වූයේ එයයි. ඔහුට අර්ජිට මෙන් කැනඩාවට සංක්‍රමණය වී පහසු ජීවීතයක් ගෙවීම තෝරා ගත නොහැකි විකල්පමය අවස්ථාවකි.

©️Kasun Fernando | 28.03.2021

අම්මා සහ සඳ එළිය | අශෝක හඳගම

‘සුමනේ මට බයයි… යසා සුමනතිස්සට කොදුරයි.

“බය වෙන්න එපා ලගදි යුද්ධය ඉවරයි “

“මට බය ඒකයි”

යසාගේ බිය සහේතුකය. යුද්ධය පවතින තාක්කල් යුද්ධය නරඹන්නවුන්ට එය ආස්වාදජනකය. යුද්ධයෙන් මිය යන, තුවාල ලබන තම හිතවතුන්, නෑදෑයන් වීරයන්‍ ය. එහෙත් යුද්ධය අවසන් වු පසු බාල චිත්‍රපටයක් නරඹා පිටතට පැමිනි විටෙක මෙන් සියල්ල අමතක කරයි. යුද්දයේ සෑබෑ යාථාර්තය එලි දැක්වෙනුවේ එවිටය. ඒ කර්කශ අත්දැකීමට මුහුණ දීමට සිදුවන්නේ යුද්ධයෙන් පීඩාවට පත් අසරණයින්ටය. යසාට එය ඉවෙන් මෙන් දැනුනා විය යුතුය.

වීරයෝ| (1990)| පිටුව 44

1990 තරමේ ලියවූ කෙටි කතාවක දේශපාලන වලංගුතාව 2018 දීම එලෙසම පවතින බව අපට වටහා ගැනීම දුශ්කර නොවේ. 2009 යුද්ධය අවසන් වුවද යුද්ධය ඇරඹි දා සිට ඉන් පීඩාවට පත් වන්නේ ඊට ගොදුරු වූවන් මිස කිසිවක් නොකොට යුද්ධයට ආවැඩූවන් නොවේ. මේ කතාවේ එන ආබාධිතව නිවසට එන මේ සුමනතිස්සලාව වීරයන් කොට පිරිත් නූල් පලන්දා බුදු බණ වෙනුවට වස් කවි සෙත් කවි කිවූ හිමිවරු හෙටත් කැම්ති යුද්ධය පවතිනවාටය. ඒ ඔවුන් ආරක්ශිත වන්නේ එවිට නිසාය. එහෙත් හෙට දවසේ සුමනතිස්සලාගේ වේලක වත් කුසගින්දර නිවන්නට ඔවුන් එන්නේ නම් නැත.

“දූගේ ලෝකයට සොල්දාදුවකුගේ අවශ්‍යතාව කලින් මට ප්‍රශ්නයක් වී තිබිණි. එහෙත් තවදුරටත් මට එය ප්‍රශ්නයක් නොවේ. අවශ්‍යතාවයකි ඇගේ ලෝකයට සොල්දාදුවකු අවශ්‍යය. ඒ අවශ්‍යතාව දූට නොදැනෙයි.මට දැනෙයි.

” හැම වැඩිහිටියෙක් තුලම කුරිරු සොල්දාදුවෙක් ජීවත් වෙයි. හැම වැඩිහියෙක්ම තමා ගේම සොල්දාදුවාට බිය වෙයි.”

දුවගේ විජිතටයට| (1992) |පිටුව 73

දෙමාපියන් දරුවන්ගේ ලෝකය තුලට කරන බලපෑම මැනවින් මෙම කෙටි කතාව තුල නිරූපනය කොට තිබේ. අපි සෑම විටම අනිච්චානුගතව කැමති අප සමීපයන් විශේෂයෙන් දරුවන් තමන්ගේ පාලනය තුල රදවා තබා ගන්නටය. ඉන් දරුවන්ගේ ජීවිතයට වන බලපෑම ගැන අප සිතන්නේ නැත. අප සෑම විටම අපට මග හැරුනු ජීවීතය ඔවුන් තුල ගොඩනැගීමට කැමතිය. ඔවුන් තුල අපව දකින්නට අප කැමතිය. මෙහි එන ප්‍රබල අවසාන වැකිය එය හොදින් විග්‍රහ කොට තිබේ.
” හඩන දූ නැලවීමේ වගකීම බිරිදට පවරා ඇදෙන් බසින මම කැඩපතකින් මුහුණ බලමි. දුගේ මුහුණ මත මගේ ඇස් කන් නාස් දකින මම සතුටු වෙමි. කනගාටු වෙමි.”

©️ Kasun Fernando | 2018

මනසිකාර සිතුවිලි

රතු ඉරි අඳින අත | ලියනගේ අමරකීර්ති | 2019

“රතු ඉරි අඳින අත” නම් වූ කෙටි නවකතාව ඇතුලේ අප ජීවත් වන සමාජ දේහයම තුලම පවතින ව්‍යාජත්වය පුපුරවාලීමට ලියනගේ අමරකීර්ති සමත් වී සිටිනවා. කියවන්නාට පහසුවෙන් කියවා අවසන් කල හැකි වුවත් නමුත් ඉතා සංයමයෙන් කියවා ගත යුතු නූතන සමාජ දේශපාලන කියවීම් ගණනාවකින් මේ නවකතාව සමන්විතය. අද අප ජීවත්වන සමාජය තුල වඩ වඩාත් උත්කර්ශයට නංවන අපේකම, සංස්කෘතිය හා දේශ්ප්‍රේමය වගේ දේවල් ඇත්තෙන්ම පවතින යථාර්ථයක් ද එසේත් නොවන්නේනම් එය මේ සමාජ ක්‍රමය හසුරුවන බලවේග විසින් නිර්මාණය කරන ලද්දක්ද යන්න වටහා ගන්නට මේ කෘතිය කියවන්නාට මග පෙන්වීමක් සපයා තිබේ.

පූර්ණ සිංහලබෞද්ධ සමාජ ක්‍රමයක් වෙනුවෙන් ක්‍රියාත්මක බලවේග නොදන්නා සත්‍යක් වන්නේ එකී සමාජ ක්‍රමයක් අප සමාජයේ කවරදාවකවත් පැවති තත්වයක් නොවන බවය. මෙරට කුල අර්බුදය එලිපිට කතිකා නොකලද නිශ්චිත අවස්ථාවන් වලදී එය මතුපිටට පැමිණෙන ආකාරය ඉරිදා ජාතික පුවත්පත් වල නම් වෙනස් කිරීම තුලින් පවා නිරීක්ෂණය කල හැකිය. මේ තත්වය උපහාසාත්මක ලෙස තම නවකතා තුල ඇතුලත් කිරීමට අමරකීර්ති සෑම විටම අමතක කරන්නේ නෑ. කුරුලු හදවත තුල දිනසිරි නම වෙනස් කර ගැනීම හෙලාදකින භික්ශූව වෙත දිනසිරිගේ විඥානය ඇතුලෙන් ඔහු ඇල්බට් පෙරේරා අමරදේව බවට රූපාන්තරය වීම ගෙන හැර පෑම මෙන්ම මෙම නවකතාව තුල සුමිත් ගේ මිතුරා ප්‍රනාන්දු බවට කරන ප්‍රකාශය හා බිරිද විසින් ඊට ලබා දෙන පිලිතුර හා ඔහු එය සිංහලබෞද්ධ ජාතිකවාදීන්ගේ ජාතික ගීයක් බඳු සසර වසන තුරු ගීතයේ රචක ඩෝල්ටන් සිල්වා වෙත සම්බන්ධ කොට ඇති ආකාරය උත්ප්‍රාසජනකය.

” අනික ඔය වාසගමට දාගෙන තියෙන නමත් තමුසෙලාගේ නෙවෙයිනේ” හාමුදුරුවෝ වදාරන බව ඔහුට සහතිකයි. එවිට දිනසිරිට කියන්ඩ ඉතුරු වෙන්නේ ” එහෙයි එහෙයි” කියන එක විතරයි. ” එතකොට ඇල්බට් පෙරේරා අමරදේව උනේ” කියල දිනසිරි අහන්නේ ඔහුගේ හිතේ වැඩ වසන හාමුදුරු කෙනෙකුගෙන් විතරයි
(පිටුව 45/46 | කුරුලු හදවත)

” මේ දේශාභිමානී ගීතය සිංහල දේශාභිමානී ගී අඹරේ සුදිලෙනවා අමරද්ව – ඩෝල්ටන් සුසංයෝගයේ අග්‍රඵලය සේ. මහාචාර්ය සරච්චන්ද්‍ර ඩෝල්ටන්ට කිව්වා නම් අපි ඔයාගේ නම අරුණදේව කරමු කියල, අමරදේවයන්ට කළා වගේ, එ සුසංයෝගය අමරදේව – අරුණදේව සුසංයෝගය වෙන්න තිබුණා.”
( පිටුව 15 | රතු ඉරි අඳින අත )

මේ නවකතාවේ චරිතයක් වන මනසිකාර චරිතය හරහා ඔහු අප සමාජයේ ඇති සීමාන්තික ජාතිකවාදය හා ව්‍යාජයෙන් ගොඩනංවා ඇති ලෝකෙන්ම උතුම් සංස්කෘතිය ඔහු අභියෝගයට ලක් කරවනවා. නමුත් සමාජය ඇතුලේ ඔහුව හදුනාගන්නේ පිස්සකු ලෙසය. ඔහුගේ චරිතය පවා අපට සිහිගන්වන්නේ කුරුලු හදවතේ මුත්තු අත්තා චරිතයයි. වයසට යත්ම බොහෝ සමාජ ප්‍රගතිශීලීන් පවා මේ හීනමානී සංස්කෘතික වලිප්පුවෙන් පෙලෙන යුගයක ඔහු එහිදී මුත්තු අත්තා චරිතය ගොඩනගා ඇත්තේ මේ ව්‍යාජ සංස්කෘතියට හෙළිදරව් කරන්නකු ලෙසටය. මෙහිදී මනසිකාර ජපන් සෙන්සේගේ ජාතික ආලය උත්කර්ශයට නංවන ප්‍රකාශ ප්‍රශ්න කරමින් සටහන් තබන සමාජ මාධ්‍ය ප්‍රකාශ හා ඊට සමජය දක්වන ප්‍රතිචාර ඔස්සේ අප සමාජයේ ඇති සංස්කෘතික පරිහානිය මෙන්ම විශ්ව විද්‍යාල වල සිසුන්ගේ මෙන්ම අචාර්ය මහාචාර්ය වරුන්ගේද පටු චින්තනය විනිවිද දැකීමට ඉඩකඩ ලබා දේ.

” “ලංකාව වගේ රටක් කොහේවත් නෑ” යනුවෙන් සුරම්‍ය සන්ධ්‍යාවෙන් සෙන්සේ කී වැකියක් උපුටා දක්වූ මනසිකාර මෙසේ ලියා තිබිණි.”

” දණිහ වගේ අල්ලක් කොහේවත් නෑ”
” කූඹියෙක් වගේ අලියෙක් කොහේවත් නෑ”
” කොකිස් වගේ කොණ්ඩ කැවුම් කොහේවත් නෑ”
(පිටුව 126)

“ලංකාව වගේ රටක් කොහෙවත් නෑ වගේ එව්වා ටෙලිවිශන්වලට එන කට්ටිය හරියට කියනව. ටී වී තියෙන්නෙම එව්ව කියන්ඩ. ඕක ඉතින් ඕනේ රටකට කිව්වැකිනේ. ලංකාව වගේ රටක් කොහෙවත් නැති හින්දා ඒ වෙනුවෙන් මිනීමරමු කියනෙකනේ කියවෙන්නේ කියල මට හිතුනා”

” මිනිස්සු ඔව්ව බලන්නේ සින්දු ටික අහන්නම නෙමේ අර විස ටික උරාගන්ඩ. නැත්තං දැනටමත් ඇතුලේ තියෙන විස ටික තව පැසව ගන්ඩ”
(පිටුව 127/128)

මෙහි එන සෑම පරිච්ඡේදයක් පාසාම අප සමාජය ඇතුලේ තියෙන ව්‍යාජ ස්වරූපය කඩපතක් අල්ලනවා සේ අපට කියවන්නට ඉඩ සලසා තිබේ. මෙය ඉතා සීරූවෙන් සෙමෙන් කියවීම තුලින් අපට මේ සමාජය විසින් මහත් උජාරුවෙන් නඩත්තු කරන ව්‍යාජයන් හා මහා ඒවා පසුපස එන පනිවුඩ හදුනාගත හැකිවෙනවා. විශේෂයෙන් මේ ජනාධිපතිවරණය සමයේ ජඩමාධ්‍ය මෙන්ම විද්වතුන් ගේ කාර්‍යභාරය ඇතුලේ තියෙන ජඩ ස්වරූපය හොදින්ම අධ්‍යනහ කිරිමේ හැකියාවක් නිර්මාණය කර දී තියෙනවා.මේ නවකතාව ගැන ඉතා කෙටි නමුත් විශිෂ්ඨ වැකියක් මහාචාර්ය හිනිදුම සුනිල් සෙනෙවි තබා තිබුනා.

“සමස්ථයක් විදියට ‘රතු ඉරි අඳින අත’ කියැවූ කෙනෙකුගේ හිසේ දෙහි කටුවක් වගේ ඒ පොත ඇනෙනව. ඉන්පසුව කරන කියන හැම දෙයකදීම පාහේ ඒ පොත සිහිපත් වෙනවා

කසුන් ප්‍රනාන්දු | 08.10.2019

දවස් තුනක කතාවක් | 2019 | අරුණ ප්‍රේමරත්න

සියදිවි නසා ගැනීම බහුතරයක් අර්ථ දක්වන්නේ පලා යෑමක් විදියට. නමුත් අපිට කවදාවත් ඊට ගොදුරු වන පුද්ගලයාගේ කතාව හෝ ඊට හේතුව හරියටම දැනගන්න ලැබෙන්නේ නෑ. ඒක කියන්නට ඔහු නැති නිසා හැමෝම තමුන්ගේ පරිකල්පනය ඇතුලේ ඒකට නිර්වචන දෙන එකයි වෙන්නේ. ඒක සමහර විට ඒ පුද්ගලයාගේ මෙන්ම ජීවත් වන්න්නට පවා සිදු කරන අසාධාරණයක් වෙන්න පුලුවන්. වරතමානයේ සිය දිවි නසාගන්නාට පමනක් නොවේ ජීවත් වන්නාට පවා සිය දිවි නසා ගැනීමට උත්තේජනය සපයන පරිකල්පන ගොඩනැංවීමට මාධ්‍ය පවා ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය අපිට අත්දකින්නට පුලුවන්.

අරුණ ප්‍රේමරත්න ගේ ‘ දවස් තුනක කතාවක් ‘ නවකතාවේ ප්‍රධානම චරිතය වන මාධව මීට අවුරුදු ගාණකට කලින් සිය දිවි නසාගෙන මිය යනවා. ඔහුගේ සමීපතමයන් පවා හරි හැටි නොදන්නා ලෙසට තමා මේක සිද්ධ වෙන්නේ. ඕස්ට්‍රේලියාවෙ වෙසෙන අසංක අවුරුදු ගාණකට පස්සේ ලංකාවට එනවා, ඔහු අද වන විට නවකතා රචකයයෙක්. අසංක කියන්නේ මියගිය මාධව ලගින්ම ඇසුරු කරපු මිතුරන් දෙදෙනාගෙන් කෙනෙක්. මොහුට අවශ්‍ය වෙනව මේ සිදුවීම නවකතාවකට ගොඩනගන්නට. නමුත් ඔහුට අවශ්‍ය මේක යතාර්ථවාදීව ලියන්නට. ඊට නිශ්චිත හේතුව දැනගන්නට. නමුත් කාලය විදියට ඔහුට ලැබෙන්නේ දවස් තුනක් විතරයි. ඔහු මේ දවස් තුන ඇතුලේ යාතාර්ථය සොයා ගන්නවාද, නැතිනම් ඔහු පරිකල්පනය මත මෙය ගොඩනංවනවාද යන්න මත කුතුහලයෙන් පාඨකයාට එක හුස්මට කියවා ගත හැකි ලෙස මේ කතාව ගොඩනංවන්නට ලේඛකයා සමත් වී තිබෙනවා.

මේ දවස් තුන ඇතුලේ මේ කතාව අපිට කියන අසංක ජිවීතය විනිවිද දකිමින් කියවන්නට උත්සහ කරනව. විශේෂයෙන්ම මේ කතාව ඇතුලේ මිනිස් සබඳතා ගොඩනංවා ඇති ආකාරය හරිම අපූරූයි. කිසිම මිනිස් සම්බන්ධතාවක ඇතුලත ගැන කිසිවෙක්ට පිටින් ඉදගෙන නිර්වචන ඉදිර්පත් කිරීමේ ඇති සංකීර්ණ බව මේ කෘතිය පුරාවටම එන සම්බන්ධතා ඔස්සේ අපිට අත්දකින්නට සලස්වා තිබෙනවා.

” ගෑනු මිනිස්සු අතරේ ඇති වෙන සම්බන්ධකම් හරි සංකීර්ණයි අයියේ. ඒවා ඉරි ගහල කොටු කරල වෙන් කරලා මෙන්න මේවා හරියි, මෙන්න මේවා වැරදියි කියලා කියන්න බෑ. මං ඒක අත් දැකීමෙන් දන්නවා. ඒ හින්දා මට තාත්තට සමාව දෙන්න පුළුවන්. “
( පිටුව 70 )

එක මොහොතක පවතින කිසිම දෙයක් අපිට කවදාවත් ආපහු අත්දකින්නට ලැබෙන්නේ නෑ. එය අතීතයට එකතු වන තවත් සිදුවීමක් විතරයි. එවන් සිදුවීම ගණනාවක් කාලයත් සමග අපට අපේ මතකයෙන් පවා ගිලිහී යනවා. මේ කතාව දවස් තුනක් ඇතුලේ ගොඩනංවල තිබුනාට කතාව පුරාම එන්නේ අතීතයේ සෙවනැල්ල. අතීතය වැඩක් නෑ කියල මිනිස්සු කොයි තරම් නම් කතාවට කිව්වත් අපි හැමෝම අතීතයේ මතක එක්ක ජීවත් වෙන්න ආසයි වගේම අපිට ඒ තරම් පහසුවෙන් ඉන් ගැලවෙන්නට ලැබෙන්නෙත් නෑ. කතාව කියවන්නා විසින් මෙහි කතා නායකයා වන මාධව ජීවීතය වගේම තමුන් හා මෙහි කතාවට සම්බන්ධ වන චරිත වල වර්තමාන ජීවීතයට අතීතය ගැට ගැහිලා තියෙන හැටි හොදින්ම ගොඩනංවන්නට සමත් වෙලා තියෙනවා.

” වලාකුලක් විසීරී යන්නා සේ වියැකී ගිය අතීතය ගැන වද වීමෙන් හෝ පසුතැවිලි වීමෙන් කිසිදු පලක් නැහැ. යලිත් ඒ නැති වී ගිය මොහොත, ඒ හැඩතලය ඒ අයුරින් අපිට අප වෙත පැමිනෙන්නේ නැහැ. එය සදාකාලිකව අතුරුදහන් වී ගොස් අවසන්. එහෙත් මේ මොහොත බදා වැළද ගත හැකි අයුරින්, තොල ගා රස විඳිය හැකි අයුරින් අප හමුවේ, අපේ දෑතට දැනෙන අයුරින්, ඝනව, උනුසුම්ව තිබෙනවා නොවේද ? අපට කළ හැකි වන්නේ අපගේ දෑත් මානයේ ඇති ඒ වර්තමානය තොල ගා රස විඳීම නොවේද ? එය තිත්ත රසයක් තිබුනද අනාගතයේ එය රසවත් වෙතැයි අපට බලාපොරොත්තු තැබිය හැකියි. අතීතය සම්බන්ධයෙන් කිසිවක් කරන්නට කිසිවෙකුට හැකියාවක් නෑ”
( පිටුව 213)

©️ KF | 18.03.2020

යටත් විජිත ඉතිහාසය වර්තමානය වෙත කැඩපතකින් ඉදිරිපත් කරන ආදරණීය වික්ටෝරියා …..

කෘතිය වර්ෂ 1867 මහනුවරට ප්‍රථම දුම්රිය සම්ප්‍රාප්ත වූ දිනයේ සිට 1899 කොළඹ මහ මුදලි වලව්වේ සොලමන් වෙස්ට් රිජ්වේ ඩයස් බන්ඩාරනායක ප්‍රසූත වන දිනය දක්වා මෙරට සිදුවූ සමාජ දේශපාලන ව්‍යපර්‍යාසය වඩා හොදින් විග්‍රහ කරන කතාවකි. එක් පසකින් මෙය කුමාරී ජයවර්ධන ගේ Nobodies to somebodies කෘතිය ප්‍රබන්ධ නවකතාවක් කිරීම වැනිය .

අරක්කු ව්‍යාපාරය මෙරට සමාජය සහමුලින්ම වෙනස් මගකට වෙනස් කළ මහා ව්‍යාපාරයකි. නිදහස වෙනුවෙන් සටන් කලා යැයි කියවෙන මහා ජාතික නායකයන්ගේ මුල් පරම්පරාවල මූලික ධනය සොයා ගනු ලැබූයේ අරක්කු රේන්ද ව්‍යාපාර වල පිහිටෙනි. එහි එන වඩාත්ම උත්ප්‍රාසජනක තත්වය නම් අමද්‍යප ව්‍යාපාර යේ මුල් පෙල සියලු නායකයන්ගේ මුල් ගැට ගැසී තිබුනේ අරක්කු රේන්ද කර්මාන්තය සමගය. මෙය අප සමාජ ක්‍රමයේ ආවේණික ලක්ශනය බදු දෙබිඩි ජීවන ක්‍රමයයි. මෙය නවකාතාව තුල බොහෝ තැන්වලදී කතුවරයා විසින් ඉස්මතු කොට තිබේ. එහි උච්චස්ථානය වන්නෙ අන්දිරිස් පානදුරා වාදය පැවැත්වෙන විට අසනු ලබන පැනයයි.
“ඒ කියන්නේ මේ වාදේ කෙරෙන්නේ රේන්ද රාළලාගේ අරක්කු සල්ලි වලින්.”
(පිට 113).
මෙය ප්‍රබන්ධය ඉක්මවා යන ලාංකික ජනසමාජයේ දෙබිඩි ලක්ෂණය විදාරාණය කිරීමකි.

නූතන සාමජය නොදන්නවා වුවද අප සමාජයෙහි වඩ වඩාත් උත්කර්ෂයට නංවන සදාචාරය යන්න අප වෙත ලබා දෙනු ලැබුවේ අප ඉතිහාසය තුලින් නොවේ. එම ඊනීයා සදාචාර ගතිපැවතුම් වික්ටොරියානු සදාචාර පැවතුම්‍ වේ. අද වන විට එම රටවල් එම යල්පැනගිය සදාචාරයන් අමතක කරමින් නූතනත්වය වෙත පියවර තබමින් ඉදිරියට ගමන් කරමින් සිටින විට අප වඩ වඩා එම යටත් විජිත උරමයේ හිර වෙමින් සිටී. අන්දිරිස්ගේ පුත් ඇල්ෆ්‍රඩ් වරෙක පවසන වදනක් ඊට නිදසුන් සපයා ඇත.
“ඔය ධර්මපාල සිංහල මිනිස්සුන්ගෙ නිදහස සීමා කරලා කරන්න හදන සුචරිතවත් සමාජයම තමයි වික්ටෝරියා බිසවුම්න්නාසේත් ඒ විදියටම කරන්න බලාපොරොත්තු වෙන්නේ”.
(පිට 240)

මෙම කතාවේ සුවිශේෂීම කොටස වන්නෙ මොහාන් රාජ් කෘතිය අවසන් කරනු ලබන ආකාරයයි. එය ඉතා දේශපාලනික පරිචයකින් ලියන ලද්දකි. SWRD බන්ඩාරනායක යනු රටක් ලෙස අප අදටත් හිර වී සිටින ජනවාර්ගික ප්‍රශ්නය තීරණාත්මක තලයකට සිර කරනු ලැබූ දේශපලානඥයාය. ඔහු සහ ඔහුගෙ පවුල පිලිබඳ ඉතා හොදින් පිරික්සන්නෙකුට ඔහු කොතරම් ද්විත්ව රූපි මිනිසකුද යන්න වටහා ගැනීමට අපහසු නොවනු ඇති. බන්ඩාරනායක රෙද්ද බැනියම් ඇදි මහා ජාති ප්‍රේමියකු ලෙස වටහා ගෙන සිටින මෙරට ජනයා ඔවුන්ගේ කපටි දේශපාලනය නොහදුනයි. මහ මුදලි පිළිබදව මොහාන්‍ රාජ් කරනු ලබන විග්‍රහය ඔවුන් පිළිබදව කරනු ලබන ඉතා සාධාරණ දේශපාලනික කියවීමකි.
“කොතරම් ගාම්භීර මිනිසකු වුණත් මහමුදලි බන්ඩාරනායක ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුව ළග දනින් වැටෙන්නේ පොඩි ළමයකු වගේය. උන්නාසේගේ තේජවන්ත වලව්ව පිරී තිබෙන්නෙ ඊට ප්‍රතිචාර වශයෙන් ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුවෙන් ලැබූ අනේක නම්බුනාම හා ගෞරව බුහුමානවලිනි.”
(පිට 276)

මෙම කෘතියේ අවසානය පිලිබඳ අශෝක හදගම කර තිබෙන විග්‍රහය ඒ පිළිබදව කර තිබූ විශිෂ්ටතම විග්‍රහය බව මගේ මතයයි. එය පාඨකයන්ට තම නූතන ඉතිහාසය දෙස නැවත හැරී බලන ලෙස කරන ආයාචනයක් බදුය.
“සර් ජෝශප් රිජ්වේ ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුකාරයාගේ අතිශය කුළුපග සේවකයකු වූ කොළඹ මහ මුදලි වලව්වේ සොලමන් බන්ඩාරනායකගේ බිරිඳ ඩේසි ඔබේසේකර සොලමන් වෙස්ට් රිජ්වේ ඩයස් බන්ඩාරනායක ප්‍රසූත කරන තැනින් මොහාන් කතාව නවත්තනවා එතනින් එහාට සමාජය ගමන් කෙරුණේ කොයි දිශානතියක් ඔස්සේද කියන එක කියවා ගත යුත්තේ අප විසිනි. ඊට පස්සෙ කතාව ගොතන්නත් ඕන කියවන අපි.
මේ හරහා ඇත්තටම සිද්ධ වූනේ මොකක්ද කියන එක තේරුම් ගන්න අවකාශ ලැබෙනවා.”
අශෝක හදගම – 2015 ජූනි 25- දිවයින වටමඩළ.

©️Kasun Fernando | 2016